Wskaźnik poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego

Do przedstawienia poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego posłużyły cechy opisujące zjawiska (głównie odnoszące się do cech ludności) w sposób jakościowy. Wszystkie te cechy zostały opisane w tabeli 2. Są one tak dobrane, aby w sumie obrazowały ogólną jakość (a nawet wartość) społeczeństwa oraz przestrzeni przez niego zamieszkanej w aspekcie konkurencyjności gospodarki rynkowej. Takie cechy jak m.in.: liczba pracujących w usługach rynkowych, stopa bezrobocia, rentowność przedsiębiorstw, liczba osób fizycznych i spółek cywilnych, liczba nauczycieli akademickich, wielkość nakładów inwestycyjnych są powszechnie uważane za diagnostyczne dla oceny kondycji i konkurencyjności ekonomicznej oraz perspektyw rozwojowych.

Do wyliczenia ogólnego wskaźnika posłużyła podobna metoda jak w przypadku wskaźnika potencjału ekonomicznego, z tą różnicą, że zestandaryzowane wielkości bezwzględne, przedstawiające dane zjawisko, zostały dodatkowo odniesione do zestandaryzowanej wielkości tła, w którym to zjawisko zachodzi (np.: zestandaryzowana liczba pracujących w usługach została podzielona przez zestandaryzowaną liczbę pracujących ogółem, a liczba nauczycieli akademickich przez liczbę ludności ogółem). Taki sposób standaryzacji cech (przedstawiony dokładnie w tabeli 2). Przekształca bezwzględne wielkości danych wejściowych na wartości względne – odpowiednie dla zjawisk rozpatrywanych jakościowo. Zjawiska mające charakter destymulanty (tzn. cechy, której wzrost wartości wpływa negatywnie na ogólnie badane zjawisko – w przypadku niniejszej pracy: bezrobotni, pracujący w rolnictwie) zostały oczywiście przekształcone na stymulanty (odwrotność destymulanty) według odpowiednich metod statystycznych. Dalszy sposób postępowania jest analogiczny jak w przypadku wskaźnika Wp. Otrzymany w ten sposób wynik, który można nazwać wskaźnikiem poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego (Wr), obrazuje w sposób obiektywny ogólną jakość ludności i potencjału ekonomicznego na danym obszarze. Im wyższa jego wartość tym jakość ta jest lepsza, natomiast średnia dla Polski wynosi 100.

Tabela 2. Schemat obliczeń wskaźnika poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego (Wr).

Cecha (j)

Ludność w miastach w 1998 r. (Stan w dniu 31.12.)

Osoby fizyczne i spółki cywilne w 1998 r. (Stan w dniu 31.12.)

Nauczyciele akademiccy w 1998 r. (Stan w dniu 30.09.)

Abonenci telefonii przewodowej TP S.A. w 1998 r. (Stan w dniu 31.12.)

Aktywni zawodowo (Stan w dniu: 31.03.1999 - dla woj.; 31.12.1998 - dla powiatów)

Bezrobotni zarejestrowani (Stan w dniu: 31.03.1999 - dla woj.; 31.12.1998 - dla powiatów)

Pracujący w usługach rynkowych w 1998 r. (Stan w dniu 30.09.)

Pracujący w rolnictwie w 1998 r. a) (Stan w dniu 30.09.)

Saldo finansowe przedsiębiorstw - brutto w 1999 r.

Wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w 1999 r. b)

Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach w 1998 r.

Autostrady i drogi ekspresowe (Planowane i obecne w 1999 r.)

Ludność ogółem (Stan w dniu: 30.06.1999 - dla woj.; 31.12.1998 - dla powiatów w)

Ludność powyżej 15 lat (Stan w dniu: 30.06.1999 - dla woj.; 31.12.1998 - dla powiatów)

Pracujący ogółem w 1998 r. (Stan w dniu 30.09.)

Pracujący w sektorze przedsiębiorstw w 1999 r. (Stan w dniu 31.12.)

Wskaźnik poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego (Wr)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Jedn.teryt. (i…n)

Zij =

Zij =

Zij =

Zij =

Zij =

Zij = 347 - przy występowaniu autostrady lub drogi ekspresowej 0 - przy braku autostrady lub drogi ekspresowej

Cechy stanowiące tło dla analizowanych zjawisk

Wri =

Opracowanie własn