Znaczenie samorządu gminnego i jego prawne podstawy funkcjonowania

https://pracebudzet.wordpress.com/2012/08/08/samorzad-terytorialny/

Jednostkami samorządu terytorialnego są: gmina, powiat, województwo.

Zgodnie z art. 1 u.s.g., pod pojęciem gminy należy rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Użyte przez ustawodawcę pojęcie „wspólnoty”, na oznaczenie wszystkich mieszkańców terytorium wyodrębnionego prawnie jako gmina, ma walor kwalifikujący, czego nie można brać dosłownie. Mieszkańcy gminy nie stanowią bowiem wspólnoty w etymologicznym znaczeniu tego słowa. Nie posiadają również wyłącznie wspólnych interesów z gminą jako osobnym podmiotem prawnym. Niemniej elementami kwalifikującymi ich do wspólnoty jest przynależność do niej z mocy samego prawa oraz okoliczności, że przynależność ta nie zależy ani od organów samorządowych, ani też od woli mieszkańców.

Gmina jest zatem prawnie zorganizowanym terytorialnie związkiem mieszkańców, określonym w ustawie jako wspólnota samorządowa i wyodrębnionym od państwa poprzez nadanie osobowości prawnej.

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych (art. 163 konstytucji). Wspólnota samorządowa wykonując zadania publiczne uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przyznaną mu część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zakres tych zadań zależy zawsze od władz centralnych, ponieważ jest określony w drodze ustawy.

https://pracegmina.blogspot.com/2012/09/trzy-zasady-odnoszace-sie-do.html

Analiza wykonania wszystkich zadań budżetowych

Wykonanie budżetu ustalonego przez radę gminy podlega ogólnym zasadom określonym w ustawie „prawo budżetowe”51 oraz w wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych. Wykonanie budżetu podlega kontroli rady gminy, która wyraża się w pojęciu uchwał w przedmiocie absolutorium dla zarządu.

Zgodnie z obowiązkiem lokalnego samorządu gminnego o rozliczeniu się przed mieszkańcami z wydatków publicznych – czyli pieniędzy podatników, zostało wywieszone do publicznego wglądu (tablice informacyjne) szczegółowe rozliczenie finansowe Rady Gminy za 2002 rok.

Sesja Rady Gminy na której podjęto uchwałę (Nr RG XVI/100/1) dotyczącą realizacji wykonania budżetu za 2002 rok oraz udzielenia absolutorium Zarządowi Gminy Sitkówka-Nowiny odbyła się 29.03.2001 roku. Zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania budżetu za 2002 rok przez Zarząd Gminy na wyżej wymienionej sesji Rady Gminy, wykonanie to przedstawia się następująco:

I.                    Plan budżetu na 2002 rok zamykał się kwotami po stronach:

 1). dochodów                                                                     18.641.505

-         w tym dotacje celowe związane z realizacją

zadań zleconych gminie;                                           651.467

 2). wydatków                                                                     18.541.505

 - w tym wydatki na zadania zlecone                   651.467

Na koniec roku po otrzymaniu decyzji z Ministerstwa Finansów, dotacji od Wojewody Świętokrzyskiego, Starosty Powiatu Kieleckiego i wprowadzenia nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych – budżet ten przedstawia się następująco:

1). Dochody z zadaniami zleconymi,

 powierzonymi i obcymi (1.044.939);                            19.032.200,74

2). Wydatki na zadania zlecone,

 powierzone i obce (1.044.936);                                      21.119.200,74

                       

Różnica po stronie:52

a) dochodów                                    390.695,74

b) wydatków                        2.577.695,74

II.                 Dochody na plan 19.032.200,74 zł wykonano w wysokości 20.445.018,35 zł tj. 107,42%. Analizując realizację dochodów należy stwierdzić, że przebiegała ona na poziomie założeń planowanych.

Najwyższy wskaźnik realizacji dochodów nastąpił:

1). w dziele „Ochrona zdrowia” tj. 999,99%, wpływ ten uzyskano ze zwrotu rozliczenia zadania inwestycyjnego „Modernizacja Ośrodka Zdrowia w Nowinach”, gdzie w dziale tym nie planowano tych dochodów.

2). w dziele „Finanse” – 540,77%, dochody pochodzą z odsetek od rachunków bankowych i od gromadzonych środków na rachunkach bankowych.

            Najwyższy wskaźnik w wykonaniu dochodów nie występuje, gdyż wskaźniki przybliżają się do 100% realizacji.

III.               Wydatki na plan 21.119.201 zł wydatkowano w wysokości 20.202.381 zł tj. 95,66%. W realizacji nie wystąpiły przekroczenia planowanych wielkości. Należy nadmienić, że dokonywanie wydatków budżetowych odbywało się w granicach uchwalonych wydatków na 2002 rok (wykonanie to obrazuje załącznik nr 12).

Wydatki w poszczególnych działach klasyfikacji budżetowej, według najważniejszych pozycji wykorzystania środków na określone cele przedstawiają się następująco.

	ROLNICTWO
1).	Świadectwa pochodzenia zwierząt	817
2).	Zakup studni od Cementowni „Nowiny”	150.000
3).	Opracowanie projektów na wodociągi w miejsc. Kowala, Zgórsko oraz ich wykonanie	100.00
	TRANSPORT
1).	Utwardzenie drogi w Szewcach	7.875
2).	Kamień na utwardzenie drogi w Szewcach	6.390
3).	Akcja Zima – do GZB	10.000
4).	Znaki drogowe, tablice ogłoszeń	1.480
5).	Remonty przystanków	1.447
6).	Akty notarialne przy przyjęciu dróg – ogłoszenia prasowe	2.860
7).	Koszty uliczne	9.596
8).	Dzierżawa pod znaki „Gmina Wita”	500
9).	Uprzątanie rowów w miejsc. Trzcianki	7.490
10).	Wykonanie chodnika i wjazdów w miejsc. Zagrody	120.000
11).	Droga w miejsc. Zgórsko	400.000
12).	Droga w miejsc. Wola Murowana	800.000
13).	Projekty i remonty dróg w miejsc. Zgórsko	500.000
	GOSPODARKA KOMUNALNA
1).	Dopłaty do biletów MZK i PKS	236.929
2).	Oświetlenie uliczne	196.445
3).	Budowa i remonty linii elektrycznych w miejsc. Zgórsko, Kowala	196.445
4).	Budowa kanalizacji w miejsc. Bolechowice	800.000
5).	Budowa kanalizacji w miejsc. Szewce-Zawada	1.100.000
6).	Projekty i wykonawstwo sieci kanalizacyjnej w miejsc. Kowala i Zgórsko	50.000
7).	Projekt sieci kanalizacyjnej w miejsc. Sitkówka	4.000
	GOSPODARKA MIESZKANIOWA ORAZ NIEMATERISLNE USŁUGI KOMUNALNE
1).	Przekazanie do GZB dotacji w wysokości	679.995
2).	Utrzymanie jednostek OSP	458.768
3).	Wykup działek pod garaże	38.659
4).	Udział w kosztach i utrzymania budynków „ZUG” i „Instytut”	56.522
5).	Opracowanie geodezyjne i kartograficzne, usługi materialne	127.534
6).	Pozostała działalność	95.342
	KULTURA I SZTUKA
1).	Utrzymanie Gminnej Biblioteki Publicznej w Nowinach (płace i pochodne)	91.561
2).	Materiały czystościowe, biurowe, prenumerata	8.237
3).	Konserwacja sprzętu przeciwpożarowego, opłata pocztowa	105
4).	Zakup książek	8.558
5).	Szkolenie	807
6).	Utrzymanie świetlicy wiejskiej w miejsc. Szewce; opł. pocztowe	10.856
7).	Materiały czystościowe; węgiel	2.209
	OCHRONA ZDROWIA
1).	Dotacja na lecznictwo laboratoryjne	90.000
2).	Środki na profilaktykę	7.500
3).	Środki na zakup sprzętu medycznego	31.500
4.)	Środki na usługi Izby Wytrzeźwień	4.800
5).	Dofinansowanie ferii zimowych, kolonii, prowadzenie profilaktyki przeciwalkoholowej	41.997
	OPIEKA SPOŁECZNA
1).	Usługi opiekuńcze	31.205
2).	Zasiłki i pomoc w naturze	701.883
3).	Utrzymanie G.O.P.S.	127.141
4).	Dodatki mieszkaniowe	27.287
5).	Wypłaty zasiłków dla kombatantów i dożywianie dzieci	9.056
6).	Składki na ubezpieczenie zdrowotne od zasiłków	38.853

	KULTURA FIZYCZNA I SPORT
1)	Dotacje dla G.O.K.S. i R. na utrzymanie	240.000
2)	Dotacje na utrzymanie Klubu Piłki Nożnej	327.950
3)	Dotacja na pawilon sportowy i boisko	100.000

	RÓŻNA DZIAŁALNOŚĆ
1)	Wykonanie spisu rolnego	634
2)	Dodatki dla osób i jednostek organizacyjnych znajdujących się w trudnych sytuacjach materialnych	72.264

            ADMINISTRACJA PAŃSTWOWA I SAMORZĄDOWA

1)	Zadania zlecone i powierzone (dotyczy środków otrzymanych od Wojewody i Starosty)	53.317
2)	Koszty utrzymania Rady Gminy (diety radnych)	93.500
3)	Ryczałt i samochód Przewodniczącego Rady Gminy	2.361
4)	Zakup materiałów spożywczych, czasopism, kalendarzy, gadżetów, dzienników urzędowych	17.094
5)	Rozmowy telefoniczne, wynajem autobusu, koszty ogłoszeń prasowych	5.716
6)	Koszty utrzymania Urzędu Gminy (wynagrodzenia i pochodne)	1.509.858
7)	Diety za posiedzenia zarządu	23.550
8)	Koszty ryczałtu samochodu Wójta, zakup biletów MZK, delegacje	4.401
9)	Zakup materiałów biurowych, czystościowych, artykułów spożywczych na posiedzenia Komisji i Zarządu, prenumeraty czasopism, dzienników ustaw, monitorów dzienników urzędowych, poradników, tonerów, papieru, tuszu do drukowania, paliwa i akcesoriów do samochodu służbowego, gadżety, artykuły promocyjne gminy	188.852
10)	Za dostawę energii elektrycznej, wody i odprowadzenie ścieków, c.o.	52.056
11)	Usługi telefoniczne, naprawy maszyn biurowych i kserokopiarek, usługi administracyjne, nadzoru, autorskie Z.E.T.O., opłaty pocztowe, konserwacja sieci komputerowej, monitoring budynku biurowego, korzystanie z internetu, abonament za parkowanie samochodu służbowego	168.727
12)	Szkolenia pracownicze, prowizje bankowe, ogłoszenia prasowe, przeglądy techniczne samochodu służbowego	20.725
13)	Opłaty sądowe, skarbowe, koszty egzekucyjne, koszty ubezpieczenia samochodu służbowego, kierowcy i osób przewożonych	27.691
14)	Odszkodowanie za wypadek w pracy	1.273
15)	Zakup (dotacja) samochodu służbowego, prace projektowe remontu budynku administracji, budowa garaży i parkingu	399.357
16)	Inkaso sołtysów	14.763

            BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE

1)	Zakup paliwa, alkotestu, kserokopiarki	27.335
2)	Remont komisariatu	8.143
3)	Mapy, worki na sprzątanie świata	748

            RÓŻNE ROZLICZENIA

1)

Wpłaty na zwiększenie subwencji (środki odprowadzone do Ministra Finansów)

1.772.855

            URZĘDY ORGANÓW WŁADZY, KONTROLI I SĄDOWNICTWA

1)	Prowadzenie rejestru wyborców	870
2)	Wydatki na wybory prezydenckie	9.160
3)	Wydatki na wybory uzupełniające i referendum	9.568

           

OŚWIATA I WYCHOWANIE

            Opis wydatków dotyczących tego działu stanowi załącznik złożony przez Zespół Obsługi Szkół i Przedszkola w Nowinach

            Wynikiem finansowym za 2002 rok (różnica wykonania dochodów i wydatków) jest osiągnięta nadwyżka w wysokości 242.637,20 natomiast wysokość całej nadwyżki z roku 2002 i lat poprzednich wynosi 1.500.670,41 zł.

            Wykonanie dochodów i wydatków według działów, zgodnie z załącznikami nr 11 i 12 do sprawozdania z wykonania budżetu przedstawia się następująco:

DOCHODY

NAZWA DZIAŁU		PLAN	WYKONANIE
1)	Leśnictwo	_	326
2)	Gospodarka komunalna	110.280	110.280  (100%)
3)	Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi mieszkaniowe	2.112.840	2.018.651
4)	Oświata i wychowanie	280.956	279.089
5)	Ochrona zdrowia	31.500	323.057
6)	Opieka społeczna	768.292	769.063
7)	Różna działalność	1.300.634	1.250.710
8)	Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od jednostek nie posiadających osobowości prawnej	11.118.850	11.956.614
9)	Administracja państwowa i samorządowa	148.617	136.228
10)	Finanse	100.000	540.768
11)	Różne rozliczenia	3.046.539	3.046.539
12)	Urzędy naczelnych organów władzy i kontroli sądownictwa	13.693	13.693
	OGÓŁEM DOCHODY	19.032.201	20.445.018

WYDATKI

NAZWA DZIAŁU		PLAN	WYKONANIE
1)	Rolnictwo	250.880	250.817
2)	Transport	1.870.000	1.867.638
3)	Gospodarka komunalna	2.644.280	2.517.374
4)	Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne	1.936.180	1.456.820
5)	Oświata i wychowanie	7.914.926	7.758.958
6)	Kultura i sztuka	129.360	122.334
7)	Ochrona zdrowia	204.500	175.797
8)	Opieka społeczna	998.325	949.875
9)	Kultura fizyczna i sport	667.950	667.950
10)	Różna działalność	76.634	72.898
11)	Administracja państwowa  i samorządowa	2.626.246	2.583.241
12)	Bezpieczeństwo publiczne	57.000	36.226
13)	Różne rozliczenia	1.723.322	1.722.855
14)	Urzędy naczelnych organów władzy, kontroli i sądownictwa	19.598	19.598
	OGÓŁEM WYDATKI	21.119.201	20.202.381

            Analizując działy i rozdziały klasyfikacyjne budżetu 2002 roku w Gminie Sitkówka-Nowiny, zarówno po stronie dochodów jak i wydatków Zarząd Gminy zrealizował z nadwyżką uchwalony wcześniej budżet, uzyskując odpowiednie rezerwy.

            Ogólny wskaźnik dochodów wyniósł 107,42%, zaś wydatków 95,66%. Powstała nadwyżka w wysokości 242.637,20 zł będzie kumulować nadwyżki z lat ubiegłych i łącznie na dzień 01.01.2003 roku wynosi 1.500.670,41.

---

51 Prawo budżetowe – ustawa z dnia 5.01.1991 rok (Dz. U. z 1993 roku Nr 72 poz. 344 z późn. zm.)

52 Wykonanie dochodów wg. najważniejszych źródeł działów i rozdziałów przedstawiają załącznik

 nr 10 i 11 oraz wydatki – załącznik nr 12.